Opis

Tawacin nr 3 [39] jesień 1997

Jak to z nami jest
Spośród wielu dziwactw białych ludzi, najbardziej zdumiewać Indian i jednocześnie gorszyć musiał proceder rozkopywania i rozkradania tubylczych grobów. Był to czyn niepojęty i szalony. Dla Indian miejsca pochówku były ziemią świętą, ziemią nietykalną, oddaną we władanie duchom zmarłych. Nawet najwięksi wrogowie mogli znaleźć tam azyl i bezpieczeństwo.

Kiedy z początkiem 1996 roku – w wyniku Ustawy o ochronie tubylczych grobów i repatriacji (zob. ss. 14–15) – „uchylono” podwoje muzeów i umożliwiono wgląd w rejestry i kartoteki, oczom ukazał się widok przerażający: miliony szczątków ludzkich (szkieletów) i przedmiotów grzebalnych, zrabowanych „dla dobra” nauki i cywilizacji. Bez godności i szacunku należnych zmarłym. Bez poszanowania uczuć tubylców. Bezwzględnie.

Ustawa o repatriacji jest oczywiście wielkim zwycięstwem Ruchu Indiańskiego w USA. Dominująca kultura przeprasza i oddaje to, co ukradła. To jakby zakończenie czasu podboju i nastanie czasu nawiązywania nowych stosunków między sąsiadami. To także czas przywracania pamięci wielu młodym Indianom.

Daleko mi jednak do optymizmu, gdy czytam o nowej fali kolonizacji (ss. 16–18). Dawnych konkwistadorów i zdobywców zastąpili dziś naukowcy i pionierzy medycyny genetycznej. Przeprowadza się eksperymenty, tworzy się banki danych i rejestry, kartoteki genów, wykradanych tubylcom pod pozorem szczepień okresowych czy badań profilaktycznych. Nikt nie pyta ich o zgodę. Bez godności i szacunku. Bezwzględnie.

Okładka
Leonard Peltier Pow Wow Dancer l

W tym numerze
Fundamentalny dylemat: konflikt pomiędzy światopoglądem Europejczyków i Indian – zapis wykładu prof. Williama Langa oraz jego wiersze
Pozwalano nam być dziećmi – rozmowa z Beverly Hungry Wolf, pisarką i wykładowczynią Czarnych Stóp, przeprowadzona przez Bartka Stranza o szkole, obrzędach i naśladownictwie Indian
Repatriacja – jakie znaczenie ma dla Indian Ustawa o ochronie tubylczych grobów i repatriacji?
Opisywanie nie–naszego świata – nowa fala podboju i eksploatacji tubylczych kultur?
Kanadyjscy Siuksowie. Uchodźcy z Minnesoty – pierwsza część eseju Roya W. Meyera o dziejach Siuksów, którzy po powstaniu w 1862 roku schronili się w Kanadzie
Leonard Peltier – jakiego nie znamy: młode lata, a w naszej galerii poezja i malarstwo
Języki tubylczych mieszkańców obu Ameryk – pierwszy z artykułów Danuty Stanulewicz o indiańskich językach
Nie zrezygnujemy z Czarnych Gór – z Edgarem Bear Runner rozmawia Beata Skwarska
11 Euromeeting w Berlinie – relacja Romana Bali
Po raz kolejny… – refleksje Marka Nowocienia z XXI Zlotu PRPI
Muzyka — Eagle & Hawk oraz Quillapas
Leonard Peltier – malarstwo – galeria

Grafika: Jarosław Buliński (s. 44)

Podziękowania: Karolina Królikowska, Tomasz Juszkiewicz i Longin Jan Okoń