Jarosław Wojtczak
NEZ PERCE

Dzieci Kojota z Wyżyny Kolumbii


NEZ PERCE byli największym ludem zamieszkującym Oregon i Idaho. Uważano ich za najprzystojniejszych i najbardziej urodziwych w Ameryce Północnej. Znane było ich zamiłowanie do czystości, wyglądu zewnętrznego i dbałość o szczegóły stroju. Choć przeważnie byli pokojowo nastawieni do białych, to w 1877 roku stoczyli bohaterską wojnę ze Stanami Zjednoczonymi w odpowiedzi na złamanie traktatu i zamiar przesiedlenia do rezerwatu. Waleczny, chociaż zakończony klęską, odwrót plemienia Nez Perce uznano za arcydzieło strategii wojennej Indian północnoamerykańskich. Najwyżsi dowódcy armii amerykańskiej chwalili Nez Perce za umiejętność w walce i odwagę. Słynący z elokwencji i prawości charakteru wódz Heinmot Tooyalaktet, zwany przez Amerykanów Wodzem Józefem, uznany został przez generałów amerykańskich za jednego z najwybitniejszych wodzów w historii Ameryki.


Spis treści


Wprowadzenie

Pochodzenie, język i nazwa
Organizacja społeczno-polityczna, religia i kultura
Historia

Wśród plemion Płaskowyżu i Wielkich Równin
Pierwsze kontakty z białymi ludźmi
Wyprawa Lewisa i Clarka (1804-1806)
Era handlarzy futer i "ludzi z gór" (1808-1830)
Czas misjonarzy i "wielka migracja" do Oregonu (1831-1850)
Okres traktatowy (1855-1875)
Wojna 1877 roku
Współczesność
Słynni Nez Perce
Bibliografia


Wprowadzenie

Odkąd sięgam pamięcią, zawsze interesowałem się literaturą historyczną i przygodową, a książki poświęcone Indianom Ameryki Północnej stanowiły i wciąż stanowią chyba najważniejszy przedmiot moich zainteresowań literackich. Już jako chłopiec czułem, że wrodzone poczucie swobody i wyobraźnia rozbudzona barwnymi opisami przyrody, nieustających walk ludów indiańskich z białymi kolonizatorami i przygód rozgrywających się na tle tych zmagań, nie pozwolą mi ograniczyć się do biernego odbioru twórczości innych autorów. I choć od tamtej pory upłynęło wiele lat i długo czekałem na możliwość realizacji młodzieńczych marzeń, udało mi się spełnić swoje postanowienie. Dziś, bez fałszywej skromności, mogę się uważać za szczęśliwca, którego nazwisko wymienia się w gronie cenionych i lubianych pisarzy historycznych i jednego ze znawców tematyki indiańskiej w tym kraju.
Wśród wielu książek, jakie posiadam w swej bogatej bibliotece, znajduje się także Indiański Napoleon Gór Skalistych Arkadego i Marka Fiedlerów. Dziwne to dzieło. Niby powieść przygodowa dla młodzieży, a jednak pełna faktów historycznych, wspaniałych opisów przyrody i dramatycznych walk toczonych z białymi przez indiańskie plemię Nez Perce, czyli Przekłute Nosy. Historia na tyle fascynująca i przejmująca dramatem ludzi, którym jest poświęcona, że w pewnym momencie zapragnąłem sam poznać lepiej prawdziwe dzieje tego wspaniałego narodu. Tak właśnie narodziła się moja książka Big Hole 1877 wydana w 2002 roku przez Dom Wydawniczy Bellona w jego sztandarowej serii "Bitwy Historyczne".

Appaloosa, koń bojowy Nez Perce

Książkę tę poświęciłem właśnie Przekłutym Nosom, mało znanemu, pokojowemu i postępowemu plemieniu żyjącemu w Oregonie i Idaho oraz jego bohaterskiej wojnie ze Stanami Zjednoczonymi w 1877 roku, która była odpowiedzią na złamanie traktatu i zamiar osiedlenia Indian w niegościnnym rezerwacie. Waleczny, chociaż zakończony klęską, odwrót plemienia Nez Perce uznany został za arcydzieło strategii wojennej Indian północnoamerykańskich. Najwyżsi dowódcy amerykańscy chwalili Nez Perce za umiejętność w walce i odwagę, opisując ich jako najodważniejszych ludzi i najlepszych strzelców ze wszystkich Indian. Znany z elokwencji i prawości charakteru wódz Heinmot Tooyalaktet, zwany przez Amerykanów Wodzem Józefem, uznany został przez generałów amerykańskich za jednego z najwybitniejszych wodzów w historii Ameryki. To zaszczytne miano pozwoliło Józefowi i innym wodzom Nez Perce, którzy prowadzili swój lud w wojnie 1877 roku, wejść do grona najbardziej znanych przywódców indiańskich, a ich heroiczną walkę uznać za jeden z najsłynniejszych epizodów w historii Stanów Zjednoczonych.
Big Hole 1877 nie była dziewiczą pozycją w moim dorobku pisarskim, ale była pierwszą poświęconą w całości tematyce indiańskiej. I chociaż - w przeciwieństwie do większości innych moich książek - w licznych podróżach nie dotarłem dotąd na tytułowe pole bitwy nad rzeką Big Hole i do krainy Nez Perce, ze zdziwieniem i wielką radością stwierdziłem, że książka spotkała się z bardzo dobrym odbiorem czytelników i rozeszła się na tyle szybko, że dziś próżno jej szukać na półkach księgarskich. Liczne komplementy, jakie mnie wciąż spotykają od osób, które przeczytały tę opowieść o Przekłutych Nosach i pytania o jej wznowienie, na które nie potrafię odpowiedzieć, skłoniły mnie do napisania kolejnej pozycji dla serii Wielkie Plemiona Ameryki wydawnictwa TIPI, poświęconej właśnie Indianom Nez Perce. Tym, którzy są zainteresowani historią tego plemienia, życzę miłej lektury.

Jarosław Wojtczak, Nez Perce. Dzieci Kojota z Wyżyny Kolumbii, Biblioteka "Tawacinu" nr 40, TIPI, Wielichowo 2013, ISBN 978-83-62490-10-3, format 145×205, stron 88, cena 14 zł

Zamówienia można składać pisemnie, telefonicznie (61) 44 33 058 lub drogą elektroniczną tipi@tipi.pl
Realizacja zamówień w kolejności ich nadsyłania.


Zamawiam książkę